Gıda Teslimlerindeki KDV Oranı İndirimine İlişkin Sıkça Sorulan Sorular

Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yapılan 22.02.2022 tarihli duyuruda;

13/02/2022 tarihinde yayımlanan 5189 sayılı Mal ve Hizmetlere Uygulanacak Katma Değer Vergisi Oranlarının Tespitine İlişkin Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Cumhurbaşkanı Kararı ile KDV oranı, toptan-perakende ayrımı kaldırılarak tüm gıda teslimlerinde (ÖTV’ye tabi ürünlerden indirimli oranda KDV uygulananlar hariç) %1’e indirildiği belirtilerek,

Yapılan düzenleme kapsamında konuyla ilgili sıkça sorulan sorular ve cevapları derlenerek sitenin YARDIM&KAYNAKLAR / SIKÇA SORULAN SORULAR / KATMA DEĞER VERGİSİ bölümüne eklendiği duyurulmuştur.

Uygulamaya ilişkin soru ve cevaplar aşağıdaki gibidir.

SORU 1: 5189 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile sadece temel gıda ürünlerinde uygulanan KDV oranları mı %1’e düşürüldü? Düzenleme öncesi KDV oranı %8 olup, %1’e indirilmeyen herhangi bir gıda ürünü var mı?

Temel gıda ürünlerinin birçoğunun toptan teslimi, 5189 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yapılan değişiklik öncesinde zaten 2007/13033 sayılı BKK eki (I) sayılı liste kapsamında %1 oranında KDV’ye tabi idi. Cumhurbaşkanı Kararı ile bahsi geçen BKK eki (II) sayılı listede yer alan ve %8 oranında KDV’ye tabi olan gıda ürünlerinin tamamı (I) sayılı liste çatısı altına alınmak ve toptan perakende ayrımı kaldırılmak suretiyle 14.02.2022 tarihinden itibaren %1 oranında KDV’ye tabi tutulmuş ve BKK kapsamındaki tüm gıda ürünlerinin teslimlerinde KDV oranları eşitlenmiştir. Bu durumun yegâne istisnası, özel tüketim vergisine tabi olan gıda ürünleridir. Bu ürünlerin tesliminde %8 oranında KDV uygulanmaya devam edilecektir.

SORU 2: Gıda ürünlerinin toptan veya perakende olarak teslim edilmesine göre uygulanacak KDV oranı değişir mi?

Toptan ve perakende teslim ayrımı, toptancı hallerinde faaliyet gösterme, KDV mükellefi olma gibi farklı KDV oranı uygulanmasına neden olan hükümler, 5189 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile ortadan kaldırılarak nereden alındığına, kime satıldığına bakılmaksızın 2007/13033 sayılı BKK eki (I) sayılı liste kapsamındaki tüm gıda teslimlerinde KDV oranı %1’de eşitlenmiştir.

 SORU 3: Lokanta, restoran, kafeterya vb. işletmeler tarafından yerinde sunulan (ayakta dahil) yeme-içme hizmetleri de KDV oranlarında indirim yapan 5189 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı kapsamında değerlendirilebilir mi?

Lokanta, restoran, kafeterya vb. işletmeler (birinci sınıf lokanta ruhsatı ya da işletme belgesine sahip olan yerler ile üç yıldız ve üzeri oteller, tatil köyleri ve benzeri tesislerin bünyesindeki yerler hariç) tarafından yerinde sunulan (ayakta sunulması dahil) yeme-içme hizmetleri, 2007/13033 sayılı BKK eki (II) sayılı listenin 24 üncü sırası kapsamında %8 oranında KDV’ye tabidir. Birinci sınıf lokanta ruhsatı ya da işletme belgesine sahip olan yerler ile üç yıldız ve üzeri oteller, tatil köyleri ve benzeri tesislerin bünyesindeki yerlerde verilen söz konusu hizmetler ise % 18 oranında KDV’ye tabi bulunmaktadır. 5189 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yapılan düzenleme, yeme-içme hizmetlerine uygulanan KDV oranında bir değişiklik öngörmemektedir.

SORU 4: Paket servis (on-line, mobil yemek sipariş siteleri dahil) ile alınan yeme-içme hizmetleri gıda teslimi sayılır mı?

Yeme içme hizmeti veren işletmelerin paket servis (on-line, mobil yemek sipariş siteleri dahil) şeklinde verdikleri hizmetler ile catering, tabldot servis gibi adlarla verdikleri yeme içme hizmetleri, 2007/13033 sayılı BKK eki (II) sayılı listenin 24 üncü sırası kapsamında %8 oranında KDV’ye tabi olup, bu hizmetlerin gıda teslimi sayılması mümkün değildir. 5189 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yapılan düzenleme, yeme-içme hizmetlerine uygulanan KDV oranında bir değişiklik öngörmemektedir.

SORU 5: Balık gibi bazı gıda maddelerini hem çiğ olarak hem de pişirerek satan işletmelerde 5189 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı sonrası uygulanması gereken KDV oranı nasıl hesaplanmalıdır? 5189 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile çiğ balık teslimlerindeki toptan/perakende ayrımı kaldırılarak bu ürünlerin 2007/13033 sayılı BKK eki (I) sayılı listenin (A) Bölümünün 1/c sırası kapsamında %1 oranında KDV’ye tabi tutulması sağlanmıştır. Ancak, iş yerinde müşterilerin masasına ve evlere pişirilerek balık servisi yapılmak suretiyle gerçekleştirilen hizmetler ile balık-ekmek olarak tabir edilen ekmek arası balık satışlarının, söz konusu BKK eki (II) sayılı listenin 24 üncü sırasında belirtilen "yemeği pakette satan veya diğer şekillerde yemek hizmeti sunan yerlerde verilen hizmetler" kapsamında değerlendirilerek %8 oranında KDV’ye tabi tutulması gerekmektedir.

SORU 6: 5189 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı sonrasında börek, simit, pasta, tatlı vb. ürünlerin satışında uygulanması gereken KDV oranı ne olmalıdır?

5189 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile pastane, tatlıcı, simitçi, fırın gibi işletmeler tarafından imal edilen ve/veya satışı yapılan börek, simit, pasta, tatlı vb. ürünlerin teslimine uygulanacak KDV oranı %8’den %1’e indirilmiştir.

Bununla birlikte, söz konusu ürünler yeme içme hizmeti olarak müşterilere sunulduğunda, 2007/13033 sayılı BKK eki (II) sayılı listenin 24 üncü sırası kapsamında %8 oranında KDV’ye tabidir.

SORU 7: Fatura/sevk irsaliyesi vb. belgelerin düzenlenme tarihi ile gıda ürünlerinin teslim tarihinin farklı olması durumunda, hangi tarih itibarıyla 5189 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı hüküm ifade edecektir?

3065 sayılı KDV Kanununun 10 uncu maddesine göre vergiyi doğuran olay;

- Mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde, malın teslimi veya hizmetin yapılması,

- Malın tesliminden veya hizmetin yapılmasından önce fatura veya benzeri belgeler verilmesi hallerinde, bu belgelerde gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere fatura veya benzeri belgelerin düzenlenmesi hallerinde gerçekleşmektedir.

Aynı Kanunun 2 nci maddesinin birinci fıkrasında, teslimin bir mal üzerindeki tasarruf hakkının malik veya onun adına hareket edenlerce, alıcıya veya adına hareket edenlere devredilmesi olduğu, malın alıcı veya onun adına hareket edenlerin gösterdiği yere veya kişilere tevdiinin teslim hükmünde olduğu, malın alıcıya veya onun adına hareket edenlere gönderilmesi halinde malın nakliyesinin başlatılmasının veya nakliyeci veya sürücüye tevdi edilmesinin de mal teslimi sayılacağı hüküm altına alınmıştır.

Buna göre, gıda ürünleri 5189 sayılı Cumhurbaşkanı Kararının yürürlüğe girdiği 14.02.2022 tarihinden önce teslim edilmiş ise %8, bu tarih ve sonrasında teslim edilmiş ise %1 oranında KDV uygulanacaktır. Ancak, düzenlemenin yürürlüğe girdiği 14.02.2022 tarihinden önce;

- Ürünlere ilişkin fatura ve benzeri belgelerin düzenlenmiş olması,

- Ürünlerin alıcı veya onun adına hareket edenlerin gösterdiği yere veya kişilere tevdi edilmiş olması,

- Ürünlerin alıcıya veya onun adına hareket edenlere gönderilmesi halinde malın nakliyesinin başlatılmış olması ya da nakliyeci/ sürücüye tevdi edilmiş olması hallerinde, KDV oranının %8 olarak uygulanması gerekmektedir.

SORU 8: 5189 sayılı Cumhurbaşkanı Kararının yürürlüğe girdiği 14.02.2022 tarihi ve sonrasında gerçekleştirilen gıda ürünü teslimlerinde, KDV oranı %8 olarak hesaplanmışsa tüketiciler tarafından fazla ödenen vergi iade alınabilir mi?

Böyle bir durumda, fazla hesaplanan verginin, satıcı mükellefler tarafından alıcıya/tüketiciye iade edilmesi gerekmektedir.

Satıcı mükelleflerin bu gibi durumlara ilişkin, KDV Genel Uygulama Tebliğinde belirtildiği şekilde düzeltme hakkı bulunmaktadır.

SORU 9: Satıcı mükellefler tarafından 5189 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı öncesinde %8 oranında KDV ödenmek suretiyle satın alınan gıda ürünlerinin, düzenleme sonrasındaki teslimlerinde hangi oranda KDV uygulanması gerekmektedir?

5189 sayılı Cumhurbaşkanı Kararının yürürlük tarihi 14.02.2022 olduğundan, bu tarih ve sonrasında yapılan/yapılacak % 1 KDV oranına tabi gıda ürünü satışlarında, bu ürünlerin satıcı mükellefler tarafından hangi oran üzerinden satın alındığına bakılmaksızın, %1 oranında KDV uygulanması gerekmektedir.

SORU 10: İthalatını/imalatını/ticaretini yaptığım yahut tükettiğim herhangi bir gıda ürününe uygulanan KDV oranını nasıl öğrenebilirim?

Başkanlığımıza ait www.gib.gov.tr internet adresinden, sırasıyla Yararlı Bilgiler - KDV Oranları - KDV Oranları Listesi sekmeleri takip edilmek suretiyle güncel KDV oranlarına kolayca ulaşılabilmesi mümkündür. Söz konusu Duyuruya aşağıdaki bağlantı yoluyla ulaşabilirsiniz.

Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yapılan 22.02.2022 tarihli duyurusu